| دفترچه

ابن عُیَینَة رَحِمَهُ الله :

هرگز دعا را ترک نکنید،عیوب و گناهانتان مانع دعا کردنتان نشود،الله متعال دعای ابلیس که شرورترین مخلوقات است را اجابت نمود: 

﴿قَالَ أَنظِرنِي إِلَىٰ يَومِ يُبعَثُونَ - قَالَ إِنَّكَ مِنَ ٱلمُنظَرِينَ﴾

(ابلیس) گفت: پروردگارا! پس مرا تا روزی‌که (دوباره) برانگیخته می‌شوند، مهلت ده. (الله) فرمود: همانا تو از مهلت یافتگانی.

[الحِجر: ٣٧-٣٦]

پی نوشت ؛ هدف تشویق به دعا و اجتنباب از یاس و نا‌‌ امیدی ست.

لا تتركوا الدعاء، ولا يمنعكم منه ما تعلمون من أنفسكم، فقد استجاب الله لإبليس وهو شر الخلق، قال:{قَالَ أَنظِرْنِي إِلَى يَوْمِ يُبْعَثُونَ . قَالَ إِنَّكَ مِنَ المُنظَرِينَ}(الحجر:٣٧ - ٣٦).

شُعَب الإيمان(٢ /٥٣)

امام ابوعبدالله محمد قُرطُبی (متوفای ۶۷۱ق)، مفسّر بزرگ اندلسی:

"کُلُّ مَن صَدَّ عَنْ سَبِیلِ اللهِ، وَأُطِیعَ فِی مَعْصِیَةِ اللهِ، فَهُوَ شَیْطَانٌ لِلْإِنسَانِ."

«هر کس مردم را از راه خدا باز دارد، یا در نافرمانیِ خدا از او پیروی شود، او شیطانی است برای انسان.»

تفسیر قرطبی، ذیل آیه‌ی ۳۱ سوره‌ی فرقان.
 

از حسن بصری رحمه الله پرسیدند:

«آیا ابلیس (شیطان) می‌خوابد؟»

گفت:

"لَوْ نَامَ لَوَجَدْنَا لِذَ‌لِكَ رَاحَةً."

«اگر می‌خوابید، ما به سبب آن، آرامش می‌یافتیم.»

الزهد لأحمد بن حنبل، ص ۲۱۶، ش ۱۵۰۶.

حارث بن قیس رحمه الله :

"إِذَا كُنْتَ فِي الصَّلَاةِ فَقَالَ لَكَ الشَّيْطَانُ: إِنَّكَ تُرَائِي، فَزِدْهَا طُولًا."

هرگاه در حال نماز بودی و شیطان به تو گفت (یعنی وسوسه‌ات کرد) که داری ریا می‌کنی، نمازت را طولانی‌تر کن!

الزهد لابن المبارك، ص ۱۲، ش ۳۵.