یکی دیگر از منابع دست اول موجود برای بررسی تنگ نظری ها و خشونت ورزی ها و شکنجه های دینی ساسانیان زرتشتی،رساله سُریانی «تذکره اربیل/وقایع نامه آربلا» است که همزمان با عصر ساسانیان به دست مسیحیان اربیل و موصل در کردستان نوشته شده است.در بخش هایی از این رساله آمده است:
«در همین ایام،اردشیر پادشاه پارس ها،درگذشت و شاپور (منظور شاپور یکم) بر جای او نشست.شاپور بس تندخو بود و در سال نخست پادشاهی خود با کوراسمی ها (اهالی پیرامون رود جیحون/آمودریا) و نیز با مادها که در کوهستان ها بودند،وارد جنگ شد و در نبردهای سهمگین آنان را در هم شکست.پس گیل ها و دیلمان و هیرکانیان را مطیع ساخت...ترس او بر دل های همگان مستولی شد»(ص ۷۷)
«بهرام دستور داد تا گوپرشنسپ را پوست بکنند و پیکرش را از دروازه کاخ سلطنتی بیاویزند تا همه ببینند و بدانند که پادشاه آرام نخواهد نشست،مگر به این شیوه هولناک...
ابوحی دلیر این بی رحمی ها و شقاوت ها را دید،اما روح لایزالش به هیچ روی نومید و ناتوان نشد»(ص ۸۵)
«پدران و مادران و خاندان ها رنج می برند و اشک ها از چشمان مادران سرازیر می شود.زیرا که شمشیرها به زندگی فرزندان آنها پایان داده،و خنجرها پیکرهای نورچشمان آنها را پاره پاره کرده است»(ص ۸۶)
«هرمز پادشاه ایرانیان سپاه بزرگی آراست و حمله برد و بسیاری از شهرهای رومی را غارت کرد...هرمزد چون بر ایشان غالب آمد،بنای آزار و شکنجه گذاشت،با شقاوت تمام»(ص ۹۲)
«مُغ ها (موبدان) به شاهنشاه القا کردند که مسیحیان همگی جاسوسان روم هستند...و پادشاه دستور داد که مسیحیان را بدون رحم و ملاحظه به قتل آورند»(ص ۱۰۳)
«آنان آتشکده هایی برپا ساختند تا کلیساها به وادی فراموشی سپرده شوند.کشیش ها دستگیر و به پیشگاه شاهنشاه برده شدند و پس از شکنجه های بسیار،شاپور شکنجه را متوجه رفقای او ساخت که شمارشان ۱۰۲ تن بود.سرانجام سرهای همه را از تن جدا کردند.
از آن روز،شمشیر در سراسر مشرق زمین از کار باز نایستاد و مسیحیان دسته دسته تا دوردست افق همچون گله های گوسفندان که به سوی مسلخ می روند،در نوبت ذبح صف کشیده بودند.و این سوای آن کسان بود که در خانه های خود به قتل می رسیدند»(ص ۱۰۴ و ۱۰۵)
«در سال سی و پنجم از پادشاهی شاپور شاهنشاه،اسقف یوحنا و کشیش او یعقوب،به دستور پیروز تهم شاپور دستگیر شدند و موبدان آنها را با بی رحمی تمام زندانی کردند و انواع شکنجه ها را در حق آن دو گشودند،بیرون از قوه فهم و بیان. و در این روز مردان و زنان و دختران هم دین از هر طبقه،گروه گروه کشته شدند.سپس دو شَمّاس کلیسا را پس از همه تفتیش ها و زجر ها و جفا ها که در حق آنان اعمال شد،از خانه و شهر بیرون بردند و مصلوب ساختند و شمشیر از آن روز تا پایان سال تشنه خون بود و سیر نمی شد.
مُغان (موبدان) که گرد هم آمده بودند،سلاخ هایی در سرزمین ما بودند و مانند سگان ولگرد،هر روز دلمه های خون ما را می لیسیدند»(ص ۱۰۶ و ۱۰۷)
«شاهنشاه به زور از یوحنا و یعقوب خواست از آفریدگار تبری جویند و آفریدگار را با آفریده عوض کنند،اما آنان حاضر نشدند.پس شاهنشاه دستورش را صادر کرد و سرهای آنها در روز نخست از ماه تشرین دوم به شمشیری از تن جدا شد»(ص ۱۱۱)
«پادشاه شخص دیگری به نام آذرفره را منصوب کرد...این موبد از شخص پیش از خود هم درنده خوتر بود.دندان هایش را برای خونریزی باز هم بیشتر تیز کرده بود و با تمام وجود سوگند خورده بود که خون بریزد.آبراهام چون خبردار شد که این شیر تشنه به خون پا به سرزمین او گذاشته است،بی درنگ گریخت تا شاید در امان بماند اما موبد عده زیادی را مأمور کرد تا او را پیدا کردند و به شکنجه های بی رحمانه بستند تا خداوندگارش مسیح را انکار کند.او زیر شکنجه ها تاب آورد و تسلیم خواست آنان نشد.پس او را در روز پنجم از ماه شباط سر بریدند»(ص ۱۱۲)
«از چه کسی بر می آید که عدد همه آنان را بر شمارد که در سرزمین ما کشته شدند و از میان رفتند؟بیرون است از شمار.نسل بعد از نسل تا به امروز،شمشیر همچنان بر دور گردن ها می چرخید»(ص ۱۱۶)
در بیان رنج های بشری نمی توان تبعیض قائل شد.تبعیض در بیان ظلم به انسان ها،خود ظلم دیگری به انسان ها است.
تذکره اربیل (وقایع نامه آربلا)،از مؤلف ناشناس،ترجمه محمود فاضلی بیرجندی،تهران،۱۳۹۰.
رنج های بشری،رضا مرادی غیاث آبادی،ص ۳۱،۳۲،۳۳
تصاویر صفحات:
پ ن؛اگر کورد باشید احتمالا اخیرا با ویدیوهای مناظرات بین مسلمانان و نمایندگان جامعه زرتشتی و مسیحیت در کردستان عراق مواجه شده اید.از موارد بارز این مناظرات،زدن نقاب صلح دوستی،بیزاری از خون ریزی و رعایت حقوق ادیان توسط نماینده زرتشتی است که با توجه به مدارک موثق تاریخی،بعید می رسد جز نزد کودکان و اهالی شعارهای احساسی،خریدار دیگری داشته باشد.
نکته دیگر که به نظرم لازم به یادآوری است؛چنانچه به مطالب فوق دقت داشته باشید،عین همین جنایات را که موبدان و روحانیون زرتشتی پیوسته در طول تاریخ،با شعار «پندار نیک،گفتار نیک و کردار نیک» در قبال دیگر ادیان و مردم با افتخار مرتکب می شده اند،امروزه جریانات باستان گرایی به فاتحان مسلمان نسبت می دهند!
نسبتی با توجه به مدارک و اسناد علمی بس بیهوده و بی ارتباط. جز اینکه می تواند ریشه در رفتارها و تمایلات فکری باستانی خودشان داشته باشد.
