| دفترچه

پادشاهی روزی به وزیر خویش گفت:

چه خوب است اگر پادشاهی جاودانه باشد!

وزیر گفت:

اگر جاودانه بود، نوبت به تو نمی‌رسید!!!

مبلغین صلیبی تلاش های فراوانی برای مسیحی کردن مغولان انجام میدانند و ازهیچ کاری دراین راه دریغ نمی ورزیدند؛ هلاکو نیز چون همسرش ظفر خاتون مسیحی بود هیچ گونه ممانعتی بر این کار نمیکرد.

در یکی از روز ها صلیبیان جشن بزرگی به خاطر مسیحی شدن یک فرمانده مغولی برگزار کردند.

یکی از بزرگان اهل صلیب شروع به سخنرانی کرد، سپس توهین و ناسزاگویی های فراوانی را به پیامبر(صلی الله علیه و سلم) روا داشت.

سگی شکاری در آنجا به زنجیر کشیده شده بود و هنگامی که آن صلیبی کینه توز به پیامبر صلی الله علیه وسلم ناسزا گفت، سگ زنجیرش را پاره کرد و به سمتش یورش برد و او را زخمی کرد، پس از تلاش بسیار وی را از چنگش نجات دادند.

تعدادی از حاضرین گفتند: این به خاطر توهین نسبت به محمد روی داد.

اما آن مسیحی گفت: هرگز، بلکه این سگ هنگامی که دید با دستم اشاره می کنم،

گمان برد که میخواهم به وی صدمه بزنم.

سپس دوباره شروع به ناسزا و توهین به پیامبر صلی الله علیه وسلم کرد.

در آن هنگام سگ دوباره زنجیرش را درید و به سمت وی حمله کرد، گلویش را شکافت و آن صلیبی حاقد را همان لحظه به هلاکت رساند.

به خاطر همین موضوع بیش از چهل هزار مغولی ایمان آورده و اسلام را برگزیدند.

الدررالکامنة امام ابن حجر عسقلانی- جلد ٣ _صفحه ٢٠٢

---------------------------------------------------------------

کان النَصارَى یَنْشُرون دُعاتَهم بین قَبائل المغُول طَمَعًا فی تَنصِیرهم، وقد مَهَّدَ لهم الطاغِیة هُولاکُوسَبِیل الدَعْوَة بِسَبَبِ زَوْجَتِه الصَلِیبیّة ظفر خاتون، وذاتَ مَرّةٍ تَوَجَّه جماعةٌ مِن کِبار النَصارَى لِـحُضور حَفْلٍ مَغُولِیٍّ کَبِیر عُقِدَ بِسَبَبِ تَنَصُّرِ أَحَدِ أُمَراءِ المَغُول، فأخَذَ واحِدٌ مِن دُعاةِ النَصارَى فی شَتْمِ النَبِیّ صلى الله علیه وسلم، وکان هناک کَلْبُ صَیْدٍ مَرْبُوطٌ، فلَمّا بَدَأَ هذا الصَلِیبِیّ الحاقِدُ فی سَبِّ النَبیّ صلى الله علیه وسلم زَمْجَرَ الکَلْبُ وهاجَ ثم وَثَبَ علَى الصَلِیبیّ وخَمَشَهُ بِشِدّة، فخَلَّصُوه منه بَعْد جَهْدٍ. فقال بعضُ الحاضِرِینَ: هذا بکَلامِک فی حَقّ مُحمّد علیه الصلاة والسلام، فقال الصلیبیّ: کلا، بل هذا الکَلبُ عَزِیز النَفْسِ رَآنِی أُشِیرُ بِیَدِی فَظَنَّ أَنِّی أُرِیدُ ضَرْبَه، ثُم عادَ لِسَبِّ النَبیّ وأَقْذَعَ فِی السَبّ، عِندَها قَطَعَ الکَلْبُ رِباطَه وَوَثَبَ علَى عُنُق الصَلِیبییّ وَقَلَعَ زَوْرَه فی الحال فمَاتَ الصَلِیبیّ مِن فَوْرِه، فعِندَها أَسْلَم نَحوأَربَعِین أَلْفاً مِن المَغُول.

امام شافعی رحمه الله:

"لو جهدت الله كل الجهد على أن ترضى الناس كلهم فلا سبيل إليه، فإذا كان كذلك فأخلص عملك ونيتك لله عز وجل."

«اگر تمام تلاشت را بکنی تا همهٔ مردم از تو راضی باشند، [بدان که] راهی به آن نخواهی یافت.
پس حال که چنین است، عمل و نیتت را خالصانه برای الله عزّوجل قرار ده.»

مناقب الشافعي للبيهقي، ج ۲، ص ۱۷۳.

از مترسکی سوال کردم آیا از ماندن در مزرعه بیزار نشده ای؟
پاسخم داد و گفت: در ترساندن و آزار دیگران لذتی بیاد ماندنی است.
پس من از کار خود راضی هستم و هرگز از آن بیزار نمی شوم...
اندکی اندیشیدم و سپس گفتم: راست گفتی من نیز چنین لذتی را تجربه کرده بودم...
گفت: تو اشتباه می کنی زیرا کسی نمی تواند چنین لذتی را ببرد،
مگر آن که درونش از کاه پر شده باشد!!

ابن مسعود رضی الله عنه خطاب به تابعین می‌گفت:

شما در دورانی هستید که فقیهان بسیارند و خطیبان اندک، و زمانه‌ای بر شما خواهد گذشت که فقیهانتان کم‌اند و خطیبانتان بسیار! 

الأدب المفرد بخاری

حاتم رحمه الله:

"فإني نظرت إلى الخلق، فإذا كل شخص له محبوب، فإذا وصل إلى القبر فارقه محبوبه، فجعلت محبوبي حسناتي لتكون في القبر معي."

به مردم نگاه کردم؛ دیدم هر کس برای خودش یار و محبوبی دارد، اما چون به قبر می‌رسد، محبوبش از او جدا می‌شود.
پس من نیکی‌هایم را یار خویش قرار دادم تا در قبر — و آنجا که همه تنها می‌مانند — همراهم باشند.

مختصر منهاج القاصدین، ص ۲۴.

قلمی از قلمدان قاضی افتاد.
شخصی که آنجا حضور داشت گفت :جناب قاضی کلنگ خود را بردارید.
قاضی خشمگین گفت :مردک این قلم است نه کلنگ تو هنوز قلم و کلنگ را از هم باز نشناسی.
مرد گفت :هر چه هست باشد تو خانه مرا با آن ویران کردی.

عبید زاکانی

آنان تنها امام مذهب نبودند، پیشوایان اخلاق نیز بودند...

امام احمد بن حنبل رحمه الله سال‌ها در فتنه‌ی معروف به «خلق قرآن» شکنجه و زندانی شد، اما پس از آنکه بعد از سال‌ها آزاد شد کسانی را که باعث این محنت وی شده بودند بخشید و گفت:

«چه سودی به تو می‌سد که الله برادر مسلمانت را به خاطر تو عذاب دهد؟!»

[سیر أعلام النبلاء]

امام شافعی رحمه الله :

کسی که دوست دارد الله دل و درونش را باز کند یا اینکه آن را نورانی کند پس بر او لازم است؛ در اموری که به او مربوط نیست سخن نگوید، و از گناه دوری کند، و در بین خود و الله متعال عمل صالح پنهانی داشته باشد.

در آنچه که به تو مربوط نیست، سخن مگو، چون هرگاه سخنی گفتی، دیگر تو مالک آن نیستی، بلکه آن سخن مالک توست.

المجموع شرح المهذب ۵۲/۱۰

‍ گفت: پیلی را آوردند بر سر چشمه ای که آب خورد. خود را در آب می دید و می رمید. او می پنداشت که از دیگری می رمد. نمی دانست که از خود می رمد.
همه اخلاق بد از ظلم و کین و حسد و حرص و بیرحمی و کبر چون در توست نمی رنجی چون آن را در دیگری می بینی می رمی و می رنجی.

امام ذهبی رحمه الله ، کلماتی را از آخرین سخنان امام فخرالدین رازی رحمه الله در پایان عمرش بیان می کند،که فرمود: 

"در مناهج کلامی و فلسفی بسیار اندیشیدم،اما در آن ها چیزی نیافتم که بیماری را شفا دهد و یا تشنه ای را سیراب کند،لکن راه قرآن را نزدیک ترین و سالم ترین راه یافتم."

 [ سیر الأعلام النبلاء : ۱۶/۵۲ ]

شخصی را پرسیدند :

زندگی به جبر است یا به اختیار ؟
پاسخ داد :
امروز را به اختیار است...
تا چه بکارم ...
اما فردا جبر است...
چرا که به اجبار باید درو کنم هر آنچه را که دیروز به اختیار کاشته ام .

امام شافعی رحمه الله:

زیبایی و نیکویی علم با سه چیز است:

۱- تقوای الله سبحانه و تعالی

۲- موافقت با سنت

۳- ترس از الله سبحانه و تعالی

مناقب الشافعی للبیهقی ۱۴۸/۲

عمر بن عبدالعزیز رحمه‌الله به کارگزارانش نامه می‌نوشت و آنان را به تمسک به « سنّت » ترغیب می‌کرد .

و می‌گفت : اگر سنت اصلاحشان نکند ، امیدی به اصلاحشان از جانب پروردگار نیست .

البدایة و النهایة ۹/۲۱۶