کارهایی که به سود یا ضرر هستند:
از مکحول (فقیه شام) نقل شده که فرمود:
«چهار چیز در هرکس باشد به نفعش خواهد بود، و سه خصلت است که هر کس آنها را داشته باشد، بر علیه خودش هستند.
چهار چیزی که به سود اوست:
۱.شُکر
۲.و ایمان
۳.و دعاء
۴.و استغفار است.
الله متعال می‌فرماید: «مَّا یَفْعَلُ اللّهُ بِعَذَابِکُمْ إِن شَکَرْتُمْ وَآمَنتُمْ» «الله چه نیازى به مجازات شما دارد اگر شکرگزارى کنید و ایمان آورید؟» و می‌فرماید: «وَمَا کَانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» «و تا استغفار مىکنند، الله عذابشان نمىکند» و می‌فرماید: «مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ» «اگر دعاى شما نباشد پروردگارم براى شما ارج و بهائی قائل نیست».
و اما سه چیزی که بر ضرر خودش است:
۱.نیرنگ
۲.و تجاوز
۳.و عهد شکنی است.
الله متعال می‌فرماید: «فَمَن نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنکُثُ عَلَى نَفْسِهِ» «پس هر کس پیمانشکنى کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است» و می‌فرماید: «وَلَا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ» «و نیرنگ بد تنها دامان صاحبانش را می گیرد» و می‌فرماید: «إِنَّمَا بَغْیُکُمْ عَلَى أَنفُسِکُم» «سرکشی شما فقط به زیان خود شماست«.
عن العلاء بن الحارث، عن مکحول، قال: «أربع من کن فیه کن له، وثلاث من کن فیه کن علیه. فأما الأربع اللاتی له، فالشکر، والإیمان والدعاء، والاستغفار، قال الله تعالى: «مَّا یَفْعَلُ اللّهُ بِعَذَابِکُمْ إِن شَکَرْتُمْ وَآمَنتُمْ» وقال: «وَمَا کَانَ اللّهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ یَسْتَغْفِرُونَ» وقال: «مَا یَعْبَأُ بِکُمْ رَبِّی لَوْلَا دُعَاؤُکُمْ» . وأما الثلاث اللاتی علیه، فالمکر، والبغی، والنکث، قال الله تعالى: «فَمَن نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنکُثُ عَلَى نَفْسِهِ» وقال: «وَلَا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ» وقال: «إِنَّمَا بَغْیُکُمْ عَلَى أَنفُسِکُم»».
«حلیة الأولیاء» حافظ أبو نعیم اصفهانی.
