| دفترچه

شخصی به نزد امام عبدالله بن المبارک آمد و گفت :

ای ابا عبدالرحمن در روز به کدام کار بیشتر مشغول باشم ؟ یاد گیری قرآن یا طلب حدیث ؟

امام ابن المبارک در جواب گفت : به اندازه ای قرآن حفظ داری که بتوانی نماز بخوانی ؟ ( یعنی نماز شب )

گفت : بله

امام ابن المبارک فرمود : پس طلب علمی را بکن که با آن قرآن فهمیده می شود . ( یعنی علم حدیث و آثار).

----------------------------------------

قام رجل إلى عبدالله بن المبارک فقال : یا أبا عبد الرحمن فی أی شیء أجعل فضل یومی ؟ فی تعلم القرآن أم فی طلب الحدیث ؟فقال له ابن المبارک : هل تقرأ من القرآن ما تقیم به صلاتک ؟قال : نعم .قال ابن المبارک : فاجعله فی طلب العلمِ الذی یُعرفُ به القرآن.

[ حلیة الأولیاء ترجمة الإمام عبد الله بن المبارک ]

امام سفیان بن عیینة رحمه الله تعالى :

أجهل الناس من ترک ما یعلم 

وأعلم الناس من عمل بما یعلم 

وأفضل الناس أخشعهم الله عزوجل .

یعنی :

جاهل ترین مردم کسی است ، که آنچه را می داند ترک می کند.

وعالمترین مردم ، کسی است آنچه را که می داند ، به آن عمل می کند.

و بهترین مردم کسی است ،که از همه بیشتر از الله تعالی می ترسد و فرمانبرادر وی است .

مسند الدارمی : ٣٤٢

امام تابعی حسن بصری - رحمه الله تعالى (۱۱۰هــ) :

هر کس برادر مسلمانش را به خاطر گناهی سرزنش کند که از آن توبه کرده است الله او را هم به آن مبتلا می کند.

------------------------------------

" من عَیَّرَ أخاه بذنبٍ قد تاب منه ، ابتلاه الله به ".

[ الزهد لأحمد ۱٦۱۰ ]

ابن حبان رحمه الله:

"هدیه موجب ایجاد محبت می شود،و حقد و کینه را از بین می برد".

روضة العقلاء:۳۳۳

امام ابن الصلاح رحمه الله تعالى :

" قراءة القرآن کرامة أکرم الله بها البشر، والملائکة لم یعطوا ذلک ،  

خواندن قرآن کرم و بخششی است که الله با آن بر بشر کرم  نهاده است

و آن را به ملائکه نبخشیده است

وهی حریصة على استماعه من الإنس...

و آنان مشتاق و حریص اند بر گوش فرا دادن (قرآن) از انسان ...

[ "الإتقان" للسیوطی ۲۷۵/۱ ]

امام ابن عباس رضی الله عنهما از کعب روایت میکند که گفت:

همانا در جهنم ،سرمایی وجود دارد به نام (زمهریر) که گوشت انسان را از استخوانش جدا میکند به طوری که مجبور شوند به گرما و حرارت دوزخ پناه ببرند!

〰〰〰〰〰〰〰〰〰

« إنَّ فِی جَهنَّمَ بَردًا هُوَ الزَّمهَرِیْر ، یُسْقِطُ اللَّحْمَ عَنِ العَظمِ ، حَتَّى یَستَغِیثوا بِحرِّ جَهَنَّم ».

[ حِلیَةُ الأولِیَاء || صـ ٧٦٤۰ ]

اللّهُمَّ أجِرْنا مِن النَّارِ و نَجِّنا بِرَحمَتِکَ مِن عَذابِکَ یا الله یا الله یا الله...

فضیل بن عیاض رحمه الله درباره آیه {لیبلوکم أیکم أحسن عملا} [هود:۷ فرمود:

«خالص‌ترین و درست‌ترین عمل؛ اگر خالص باشد ولی درست نباشد، مقبول نیست و اگر درست بود ولی خالص نبود، باز هم مقبول نیست. خالص آن است که برای الله باشد، و درست و صحیح آن است که مطابق سنت باشد.»

حلیة الأولیاء للأصبهانی، ج ۸، ص ۹۵

گریه به تنهایی دلیلی بر صداقت و پرهیزگاری شخص نیست. 

برادران یوسف با مکر و حیله درحالی که او را در چاه انداخته بودند، برای راستگو جلوه دادن خودشان نزد یعقوب علیه السلام گریه کردند:

( وَجَاءُوا أَبَاهُمْ عِشَاءً یَبْکُونَ ) 

و (برادران یوسف) شبانگاه گریان به نزد پدرشان آمدند

یوسف (۱۶) Yusuf

آری به دروغ گریه کردند!

و چه بسیارند کلاهبرداران دینی ای که گریه‌های ساختگی می‌کنند!

محمد بن عبید طنافسی می‌گوید که از امام سفیان ثوری رحمه الله شنیدم، که می‌گفت: 

علم را با [عمل کردن] خودتان تزیین کنید و نه اینکه خودتان را با علم تزیین کنید.

_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

عن مُحَمَّدُ بْنُ عُبَیْدٍ الطَّنَافِسِیُّ، قَالَ: سَمِعْتُ سُفْیَانَ الثَّوْرِیُّ، یَقُولُ: زَیِّنُوا الْعِلْمَ بِأَنْفُسِکُمْ وَلَا تَزَیَّنُوا بِالْعِلْمِ.

أخرجه أبو نعیم فی الحلیة ۶/ ۳۶۱

از امام عبد الله بن مبارک رحمه‌الله نقل شده که امام سفیان ثوری رحمه‌الله فرمودند:

«از فتنه‌ی عابد جاهل و عالم فاجر به الله متعال پناه ببرید، زیرا فتنه‌ی این دو، هر کسی که دچار فتنه شده را در بر می‌گیرد.»

_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

عن عَبْدُ اللَّهِ بْنُ الْمُبَارَکِ , عن سُفْیَانُ الثَّوْرِیُّ قَالَ: یُقَالُ: «تَعَوَّذُوا بِاللَّهِ مِنْ فِتْنَةِ الْعَابِدِ الْجَاهِلِ , وَفِتْنَةِ الْعَالِمِ الْفَاجِرِ , فَإِنَّ فِتْنَتَهُمَا فِتْنَةٌ لِکُلِّ مَفْتُونٍ»

أخرجه الآجری فی أخلاق العلماء ص۸۷

از عبدالعزیز بن ابان رحمه‌الله نقل شده که گفت سفیان ثوری رحمه‌الله فرمود:

«از غیبت و از قرار گرفتن در [حقوق] مردم برحذر باش! چراکه دینت را نابود می‌کند»

_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

عَنْ عَبْدِ الْعَزِیزِ بْنِ أَبَانَ، قَالَ: قَالَ سُفْیَانُ الثَّوْرِیُّ: «إِیَّاکَ وَالْغِیبَةَ، إِیَّاکَ وَالْوُقُوعَ فِی النَّاسِ، فَیَهْلِکَ دِینُکَ»

أخرجه الأصبهانی فی التوبیخ والتنبیه ص۸۲

سفیان ثوری رحمه‌الله:

اولِ علم: سکوت

دوم: شنیدن

سوم: حفظ

چهارم: عمل به آن

پنجم: انتشار آن است.

-------------------------------------

قَالَ سُفْیَانُ الثَّوْرِیُّ: أَوَّلُ الْعِلْمِ: الصَّمْتُ،وَالثَّانِی: الِاسْتِمَاعُ.وَالثَّالِثُ: الْحِفْظُ.وَالرَّابِعُ: الْعَمَلُ بِهِ.وَالْخَامِسُ: نَشْرُهُ.

سمرقندی در تنبیه الغافلین ۴۳۶ و با لفظ دیگر أبو نعیم در الحلیة ۳/۳۶۱

از یوسف بن اسباط نقل شده که گفت از سفیان ثوری رَحِمَه‌ُالله شنیدم که می‌گفت:

هرگاه دیدی که قاریِ قرآن [یا عالمی] به بارگاه حاکم پناه می‌جوید، به یقین بدان که دزد [دین] است. و هرگاه دیدی که به بارگاه ثروتمندان پناه می‌جوید، یقین بدان که ریاکار است!

_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

عن یُوسُفَ بْنَ أَسْبَاطٍ، قال : سَمِعْتُ سُفْیَانَ الثَّوْرِیَّ، یَقُولُ: إِذَا رَأَیْتَ الْقَارِئَ یَلُوذُ بِبَابِ السُّلْطَانِ فَاعْلَمْ أَنَّهُ لِصٌّ، فَإِذَا رَأَیْتَهُ یَلُوذُ بِبَابِ الْأَغْنِیَاءِ فَاعْلَمْ أَنَّهُ مُرَاءٍ

أخرجه أبو نعیم فی الحلیة ۶/۳۸۷

در "هواپیما" آرام می گیری در حالی  که نمی دانی "خلبان" آن کیست...!

در "کشتی" آرام می گیری در حالی که   نمی دانی "ناخدای" آن چه کسی است...!

پس چگونه در "زندگی" ات آرام نمی گیری در حالی که می دانی مدیر و مدبر آن *«الله»* است...؟!!

به پروردگارت اطمینان داشته باش...

امام ابن رجب رحمه الله فرمود :

خاشع آن نیست که از شدت خشوع و ترس آنچنان گریه کند که چشمانش خیس شوند ، بلکه خاشع آن است که میل به حرام و توانایی انجام حرام را داشته باشد ، ولی آن را (ازترس الله) ترک کند.

رسائل ابن رجب ۱/۱۶۳

پی نوشت:منظور امام ابن رجب رحمه الله جمع بین این دو صفت (تضرع و گریستن به درگاه الله متعال و ترک حرام هنگام وجود توانایی انجام آن) است.زیرا فقط گریه و زاری و اشک بار بودن چشم ها کافی نیست و خشوع و ترس واقعی از هیبت و عظمت و عذاب الله متعال زمانی معنا پیدا می کند که انسان به انجام اوامر شرع اشتیاق و از انجام گناه و نافرمانی واهمه داشته باشد.

به ابن مبارک گفتند :تا به کی به نوشتن ادامه خواهی داد ؟

گفت : شاید کلمه ای را که از آن سود می برم هنوز ننوشته باشم .

سیر أعلام النبلاء ٤٠٧/٨

زهری رحمه الله: 

قسم به الله اگر ندا دهنده ای از آسمان ندا دهد که دروغ گفتن حلال است ، من (باز هم) دروغ نمی گفتم .

قال الزهری رحمه الله :"والله لو نادى منادٍ من السماء "إن الکذب حلالٌ"  ما_کذبتُ"

تاریخ دمشق٣٢٧/٥

پی نوشت:یعنی چنان به احکام و شریعت الله و پیامبرش ایمان دارم و پایبند هستم که به هیچ عنوان حرام الله متعال را حلال نخواهم دانست و انجام نخواهم داد.

 به امام اوزاعی رحمه الله گفته شد:

مردی می گوید : من هم با اهل سنت هم نشینی می کنم و هم با اهل بدعت.

 امام اوزاعی فرمودند: این مرد می خواهد بین حق و باطل مساوات ایجاد کند.

قیل للأوزاعی رحمه الله  :‌‏إن رجلا یقول : أنا أجالس أهل السنة وأجالس أهل البدع.

 فقال الأوزاعی رحمه الله:  هذا رجل یرید أن یسوی بین الحق والباطل.

الإبانة ۴۳۰

دو سوره در قرآن با ویل آغاز شده است:

(وَیْلٌ لِلْمُطَفِّفِین) «وای به حال کاهندگان (از جنس و کالای مردمان به هنگام خرید و فروش با ایشان)»! 

(وَیْلٌ لِکُلِّ هُمَزَةٍ لُمَزَةٍ) «وای به حال هر که عیبجو و طعنه‌زن باشد»! 

آیه اول: در مورد اموال مردم است.

آیه دوم: در مورد آبروی مردم است.

پس مبادا آنها را نادیده بگیری و نزدیک شان شوی.

هدهد در نقل اخبار بادقت بود:

(وَجِئْتُکَ مِنْ سَبَإٍ بِنَبَإٍ یَقِینٍ) «من برای تو از سرزمین سبا یک خبر قطعی و مورد اعتماد آورده‌ام». 

او نگفت: شنیدم یا خواندم یا آنطور به من رسیده و...

همچنین موضع گیری سلیمان پیامبر علیه السلام نیز همانند بسیاری از ما "تایید بی چون و چرا" نبود!

بلکه فرمود:

(سَنَنْظُرُ أَصَدَقْتَ أَمْ کُنْتَ مِنَ الْکَاذِبِینَ) «تحقیق می‌کنیم تا ببینیم راست گفته‌ای یا از زمره‌ی دروغگویان بوده‌ای». 

اطمینان از یک خبر پیش از تصدیق یا قبول آن، منهج انبیاست.