امام مزنی شاگرد امام شافعی رحمهما الله:
در خواب، رسول الله صلی الله علیه و سلم را دیدم.از ایشان در مورد شافعی پرسیدم.ایشان فرمودند: هر کسی محبت و سنت من را میخواهد، به شافعی اقتداء کند چرا که او از من است و من از او ».
[ذکره الحافظ المزی بسنده فی کتابه تهذیب الکمال للمزی ۲۴ / ۳۷۵ . و روی فی تاریخ دمشق لابن عساکر ۵۱ / ۴۲۴ ، و تاریخ البغداد للخطیب].
این نکته منافی فضل سائر ائمة ، و منافی صواب بودن مسیرشان نیست ، بلکه اثبات کننده ی صواب بودن طریق و روش امام شافعی رحمه الله تعالی است.
تابعی بزرگوار ایوب سختیانی مسیرش را تغییر می داد و از مردم فرار می کرد..!!
از ترس اینکه بگویند :
این ایوب سختیانى است(و او را مدح و ستایش کنند)...
[ أبن أبی شیبة | ٩٢١٠ ]
سپیده دم از کنار حسـن بصرى رحمه الله گذشتـم
گفتم : ای أبا سعیـد کسی مثل تو در این وقت نشستـه ؟!
فرمود : وضو گرفتـم و خواستـم تا برای نماز برخیـزد ولی او تسلیم خواسته ی من نشُـد..!!
او هم خواسـت بخوابـیم ومن هم تسلیم خواسته ی او نشـُدم...( منظور نفس امّاره هست)
هشام ابن حسـان رحمه الله
[ المخلصیات | ٢١٢٢ ]
امام حسن بصری رحمه الله:
مردی در زمان جاهلیت ( پیش از اسلام ) می گُفت:
به خدا سوگند نباید سگ همسایەام اَذیت شود. ( چه رسد بە خود همسایە )
[ مکارم الأخلاق لابن أبی الدنیا | ٣٢٦ ]
امام مروزی رحمه الله : شنیدم ابا عبدالله می گفت:
سفیان بن وکیع برایم نوشت، شنیدم از پدرم - وکیع - می فرمود: سفیان ( ثوری ) فرموده :
ما امروز بر راه راست هستیم اگر دیدید که به راست و چپ راه منحرف شدیم پس به ما اقتدا نکنید و دنبال ما نیایید.
به امام احمد گفته شد منظور سفیان از این سخن چیست ؟ ( اگر دیدید که به راست و چپ راه منحرف شدیم دنباله رو ما نباشید )
امام احمد فرمود: منظور نزدیک شدن به سلاطین و پادشاهان است...
ابن حرب رحمه الله هم در این باره می فرماید:
من اینگونه تصور میکنم که سفیان حجت الله بر ( برخی )مخلوقات است در روز آخرت و به آنها گفته می شود :
به پیامبر ﷺ نرسیدید آیا به سفیان ثوری هم نرسیدید !!
[ اخبار الشیوخ واخلاقهم ]
امام سفیان ثوری رحمه الله:
اگر منصور بن معتم را بر نماز می دیدی می گفتی الآن است که( از شدت خشوع ) بمیرد...
[ العلل بروایه عبدالله | ٦١٩ ]
ابو خالد الأحمر رحمه الله:
لیث بن أبی سلیم دوست و رفیق شب و روز بود.( یعنی در هر دو زیاد نماز می خواند )
[ الجعدیات | ٦١٠ ]
امام خصیف بن عبدالرحمن در بیماری ای که سبب وفاتش شد می فرمود؛
خداوندا با آنکه در من است( گناهان ) ولی تو می دانی که من تو و پیامبرتﷺ را دوست دارم.
[ المحتضرین لابن أبی الدنیا | ١٥٦ ]
مُـرد
و او را به جهنـم بُردند، گفت: پس دوستانم کجا هستند؟! گفتند: پـس از مـرگ تو تـوبه کردند..!!
امام سفیان ثوری رحمه الله:
به نزد ابی جعفـر ( خلیفه ى وقت ) در مِنا رفتم و گفتم:
از خدا بترس، تو به واسطه ی شمشیـر مهاجریـن (از مکه) و انصـار (از مدینه) به این جایگاه و منزلت رسیده ای،
لیکن فرزندانشان از گرسنگی در حال مُرگ هستند،
عمـر بن خطاب حج را به جا آورد در حالی که تنها پانزده دینار مصـرف می کرد و در زیر درخـت می خوابید...
ابو جعفر به من گفت: می خواهی همانند تو باشم ؟
گفتم: مانند من نباش، کمتـر از خودت باش و بالاتـر از از آنچه من هستـم..
گفت، برو بیــرون..!!
[ الجـرح والتعدیل لابن أبی حاتم ]
امام نافع المدنى رحمه الله:
عبدالله بن عمر رضی الله عنه شام را به تنهایی نمی خورد..( مگر به ندرت )
[ طبقات | ٥١٥٠ ]
امامان تابعی، یحیی بن ابی کثیر و مکحول شامی هنگام نزدیکی رمضان چنین دعا می‌کردند:
«اللَّهُمَّ سَلِّمْنِی لِرَمضَانَ، وَسَلِّمْ رَمَضَانَ لِی، وَتَسَلَّمْهُ مِنِّی مُتَقَبَّلًا»
یعنی: خداوندا مرا سالم به رمضان برسان و رمضان را برایم [از گناه و مبطلات] سالم نگه دار و آن را پذیرفته از من تحویل بگیر.
[حلیة الأولیاء، الدعاء طبرانی]
مجاهد می‌گوید:
برای خدمتگزاری ابن عمر ـ رضی الله عنهما ـ با وی همراه شدم. او خدمتگزاری مرا می‌کرد!
[سیر أعلام النبلاء]
دیوانه‌ای را که «سعدون» نام داشت، گفتند: تو دیوانه‌ای یا فلانی؟
گفت: فلانی!
من نماز ظهر و عصرم را به جماعت خوانده‌ام، اما او نه به جماعت خوانده نه به تنهایی!
ابوداوود رحمه الله می‌گوید:
نزد کرز حارثی رفتم و او را گریان یافتم؛ گفتم: چه شده است؟
گفت: دیشب مقرر روزانه‌ام از قرآن را نخوانده‌ام و گمان میکنم این به سبب گناهی باشد که مرتکبش شده‌ام.
[حلیة الأولیاء: ۷۹/ ۵]
امام ذهبی رحمه الله:
در مجلس احمد بن حنبل رحمه الله تقریبا پنج هزار یا زیادتر جمع می شدند
پانصد نفر از اینها می نوشتند و بقیه از او با ادب بودن و سکوت را می آموختند....
تهذیب السیر۲/۹۴۷
عاصم بن عصام بیهقی ـ رحمه الله ـ روایت می‌کند:
«شبی را مهمان امام احمد بن حنبل بودم. او ظرفی آب (برای وضو و تهجد) آورد و کنارم گذاشت. وقتی صبح شد، نگاه کرد و دید آب همان‌طور دست‌نخورده مانده است. با تعجب گفت:
"سُبْحَانَ الله! رَجُلٌ يَطْلُبُ العِلْمَ لاَ يَكُوْنُ لَهُ وِردٌ بِاللَّيْل."
سبحان‌الله! مردی در جست‌وجوی علم است، امّا بهره‌ای از عبادت شبانه ندارد!»
سیر أعلام النبلاء، جلد ۱۱، صفحه ۲۹۸.
زنی نزد همسر (امام) اوزاعی رفت،حصیری که روی آن نماز خوانده می شد را تَر و نمناک دید
آن زن به همسر (امام) گفت:
گویا بچه ای اینجا ادرار کرده!
همسر (امام) فرمود:
نه این از اثر اشک‌های شیخ در حالت سجده است و هر روز این طوری می شود.
[البدایة و النهایة (۴۴۸-۴۴۹)].
دو شیر از باغ وحشی می‌گریزند و هر کدام راهی را در پیش می‌گیرند ...
یکی از شیرها به یک پارک جنگلی پناه می‌بَرَد، اما به محض آنکه بر اثر فشار گرسنگی رهگذری را می‌خورد به دام می‌افتد ...!
ولی شیر دوم موفق می‌شود چند ماهی در آزادی به سر ببرد و هنگامی هم که گیر می‌افتد و به باغ وحش بازگردانده می‌شود حسابی چاق و چله است ...!
شیر نخست که در آتش کنجکاوی می‌سوخت از او پرسید : کجا پنهان شده بودی که این همه مدت گیر نیفتادی ...؟!
شیر دوم پاسخ می‌دهد : توی یکی از ادارات دولتی ! هر سه روز در میان، یکی از کارمندان اداره را می‌خوردم و کسی هم متوجه نمی‌شد ...!
شیر نخست پرسید : پس چطور شد که گیر افتادی ...؟!
شیر دوم پاسخ می‌دهد : اشتباهاً آبدارچی را خوردم چون تنها کسی بود که کاری انجام می‌داد و غیبت او را متوجه شدند ...!
امام احمد هرگاه از مردی صفاتی چون نیکوکاری، زهد، کوشیدن برای برپایى حقّ [و عدالت] و اطاعتِ دستورات دین می‌شنید، درباره‌ی او سوال می‌کرد، از احوالش می‌پُرسید، و [از روی دوستی] می‌خواست بابِ آشنایی و معاشرت میانشان گشوده شود.
مناقب الإمام أحمد: ۲۹۹
