| دفترچه

فضیل بن عیاض رحمه الله:

«آنکه هوای نفس و پیروی از شهوات بر وی غالب شود، سرچشمه‌های توفیق را از دست می‌دهد».

[روضة المحبین: ۴۷۶]

یحیی بن معاذ رازی رحمه الله: 

هر اندازه محبت الله را داشته باشی، به همان اندازه هم مردم تو را دوست خواهند داشت،و هر اندازه از الله بترسی، به همان اندازه هم مردم از تو هیبت خواهند داشت،و هر اندازه به دستورات الله مشغول باشی، به همان اندازه هم مردم در کارهایت به تو کمک خواهند کرد.

رواه البیهقی فی شعب الایمان

حسن بصری رحمه الله:

هرکه چهار خصلت داشته باشد الله او را از شیطان حفظ نموده و از آتش در امان می‌دارد: آنکه نفس خود را هنگام

ترس و 

طمع و 

شهوت و 

خشم 

نگه می‌دارد.

[جامع العلوم والحکم]

امام حسن بصری رحمه الله:

«ای بنده‌ی الله، آنکه تو را (از عواقب انجام گناه،جهنم و...) بترساند تا به امنیت برسی بهتر از کسی است که خیالت را راحت کند تا گرفتار ترس شوی». 

[الزهد لأحمد بن حنبل]

عبدالله بن مسعود (رضی الله عنه) گفته‌اند: 

هرکس با خود بزرگ بینی به مردم ظلم کند الله او را خوار میکند و هرکس با خشوع و فروتنی تواضع کند الله مقام او را بالا می برد. 

هرکس در دنیا الله را مدنظر داشته باشد الله در روز قیامت او را مدنظر خواهد داشت.

حلیة الاولیاء، ۱۳۸/۱

حارث بن قیس رحمه الله :

هرگاه در حال نماز بودی و شیطان به تو گفت(یعنی وسوسه ات کرد که ) داری ریا می‌کنی، نمازت را طولانی‌تر کن!

[الزهد ابن مبارک: ۳۵]

امام شافعی رحمه الله:

هرگاه از " عُجْب " در عملت ترسیدی

به این فکر کن که رضایت چه کسی را می خواهی؟

و به چه نعمتی امید داری و به آن طمع کرده ای؟

و از چه عقوبتی فرار می کنی؟

هرکسی به اینها فکر کند عملش نزدش کوچک(کم ارزش) می شود .

" عُجْب"

یعنی اینکه فرد اعمال صالح خود را بی نقص و بزرگ و قبول شده بپندارد.

سیر أعلام النبلاء  ج ۱۰ ص ۴۲

امام وهب بن منبه رحمه الله:

مثال کسى که بدون انجام عمل نیک دعا می کنـد ، مانند کسی است که با کمانى تیـر اندازی می کند که " زه و طنابی " ندارد.

[ الزهد لابن المبارک | ٣٢٢ ]

امام شعبی رحمه الله:

هیچ (کاغذ) سفیدی را سیاه نکردم،(یعنی هیچ نوشته ای را ننوشتم) و کسی حدیثی را برایم نگفت، مگر اینکه آن را حفظ کردم.

منبع: تاریخ دمشق [٣٥۰/٢٥].

------------------------------------------

قال الشعبی - رحمه الله (ت۱۰٤هــ) :

ما کتبت سوداء فی بیضاء ، ولا حدثنی رجل بحدیث إلا حفظته.

ابن عبدالبر رحمه الله:

آنکه خیرش به خانواده‌اش کم می‌رسد، از وی امید خیر نداشته باش.

بهجة المجالس: ۳/ ۱۸۹

ایمان در قلب جای میگیرد و با عمل ثابت میشود..! علمِ عالمِ دینی با تکیه به الله و رسولش، که قرآن و سنت هست، حفظ، و با عمل به آنها فضلش ثابت میگردد.. 

امام ذهبی رحمه الله:

اِذَا ثبتَتْ إِمَامَةُ الرَّجُلِ وَفَضْلُهُ، لَمْ یَضُرَّهُ مَا قِیْلَ فِیْهِ

وقتی امامت و فضل عالمی ثابت شد،دیگر اشکالهایی که به او میگیرند ضرری به او نمیزند.

سیر أعلام النبلاء ج ۸ ص ۴۴۸

امام اهل سنت احمد بن حنبل می‌فرماید: 

هیچ حدیثی را ننوشته‌ام مگر اینکه بدان عمل نموده‌ام، تا به آنجا رسیدم که پیغمبر صلی الله علیه وسلم حجامت (خون‌گیری) کرد و یک دینار بابت این عمل به اباطیبه داد، من هم وقتی عمل خون‌گیری انجام دادم یک دینار پول به خون‌گیر دادم»

[السیر: ۱۱/۲۱۳]

دقاق :

کسی که مرگ را زیاد یاد کند به سه نعمت و کرامت دست پیدا می کند: 

شتاب در توبه،قناعت قلبی و شور و نشاط در عبادت و نیایش و اگر کسی مرگ را یاد نکند به تأخیر انداختن توبه و عدم رضایت و تنبلی در عبادت دچار می شود

تذکرة امام قرطبی صفحه ۹

امام ذهبی رحمه‌الله : 

بالاترین مقامات از آنِ کسی است که شب را به گریه (و قیام و کُرنش برای الله) سپری کند و روز را به گشاده‌رویی در برابر خلق...

سیَر أعلام النبلاء (۱۴۱/۱۰)

امام نووی رحمه الله:

احسان یعنی نیکی به کسی که در حق تو بدی کرده است، وگرنه خوبی کردن [صرفا] به کسی که در حق تو خوبی کرده تجارت است!

مرقاة المفاتیح

امام ﺷﺎﻓﻌﯽ ﺭحمه الله:

ﺩﻭﺳﺖ ﺩﺍﺭﻡ ﮐﺴﯽ ﮐﻪ ﻣﺮﺗﮑﺐ ﮔﻨﺎﻫﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ ﻭ الله ﺁﻧﺮﺍ ﺑﺮﺍﯾﺶ ﻣﺨﻔﯽ ﺩﺍﺷﺖ، ﺍﻭ ﻧﯿﺰ ﮔﻨﺎﻫﺶ ﺭﺍ ﭘﻨﻬﺎﻥ ﮐﻨﺪ ﻭ ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻤﺎﯾﺪ.

‏( ﻓﺘﺢ ﺍﻟﺒﺎﺭﯼ  ۱۲ / ۱۲۴ ،۱۲۵ ‏) 

مردی از امام حسن بصری رحمه الله پرسید که:

ای ابوسعید آیا تو مؤمن هستی؟

امام بصری نیز پاسخ داد: ایمان دو نوع است…

اگر از ایمان به الله و ملائکه اش و کتابها و پیامبرانش و بهشت و جهنم و قیامت و حساب از من می پرسی ..

 در این صورت من مؤمن هستم.

اما اگر در مورد این کلام الله متعال از من می پرسی که:

“إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ إِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ  وَإِذَا تُلِیَتْ عَلَیْهِمْ آیَاتُهُ زَادَتْهُمْ إِیمَانًا وَعَلَىٰ رَبِّهِمْ یَتَوَکَّلُونَ”

مؤمنان تنها کسانی هستند که هرگاه نام الله برده شود دلهایشان هراسان می گردد و هنگامی که آیات او بر آنان خوانده می شود بر ایمانشان می افزاید و بر پروردگار خود توکل می کنند».

به الله سوگند نمی دانم که آیا از آنان هستم یا خیر....

تفسیر قرطبی

امام سفیان ثورى:

ثروت ، بیمارى این امت است ، و فرد عالم به شریعت ، همانند پزشک این امت می باشد ...

هرگاه فرد عالم خود در جستجوی این بیماری باشد ، دیگر عموم جامعه چه زمان از این بیماری شفا می یابند ؟

سیر أعلام النبلاء ۷/۲۴۳ 

امام القاسم بن محمد بن أبی بکر الصدیق:

 اگر انسان در طول حیاتش در جهالت به سر ببرد ...

 برای او بسیار بهتر است از اینکه در خصوص مساله ای که نسبت به حقیقت آن علم ندارد ، فتوا صادر کند ،

تاریخ أبی زرعة الدمشقی ۱۳۷۸

امام حسن بصری :

انسان مؤمن به انجام عبادات می پردازد ،ولی همیشه ترس از این دارد که الله متعال ، عبادات را از وی ( به سبب ریا و یا نقصان شروط ) قبول نکند ؛

 اما شخص فاجر ، در حالی به انجام گناه مشغول است ، که خود را نیز از عذاب پروردگار در امان می بیند .

تفسیر ابن کثیر -۳/۴۵۱