| دفترچه

عالمی را پرسیدند :

خوب بودن را کدام روز بهتر است؟

عالم فرمود : 

یک روز قبل از مرگ

دیگران حیران شدند و گفتند :

ولی زمان مرگ را هیچکس نمیداند

عالم فرمود :

پس هر روز زندگی را روز آخر فکر کن 

و خوب باش شاید فردایی نباشد

امثال و حکم

شبی حسن بصری رحمه الله تعالی دعا مى کرد: "یا الله! از کسانى که به من ظلم کرده اند، درگذر" و این دعا را بسیار تکرار مى کرد. 

شخصی به او گفت: 

اى پدر سعید! امشب شنیدم که براى دشمنانت آن قدر *دعاى عفو و بخشش* کردی که آرزو نمودم اى کاش از کسانی بودم که به تو ستم کرده اند. چه چیزى تو را به چنین دعایی واداشت؟

پاسخ داد: فرمایش پروردگارم که فرموده است:

فَمَنْ عَفَا وَأَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ

"پس هر کس *گذشت کند و اصلاح نماید،* پاداش او با الله است."( یعنی الله پاداش خاص و ویژه ای برای او مقرر فرموده است).[سورة الشورى ٤٠]

شرح بخاری از  ابن بطال (۵۷۵/۶ )

امیرالمومنین عمر رضی الله عنه:

«اگر دیدی شخصی نمازش را ضایع می‌سازد، به الله سوگند چیزهای دیگر را بیشتر ضایع خواهد ساخت».

[التهجد وقیام اللیل]

مالک بن دینار :

از امام حسن بصری پرسیدم کیفر و مجازات عالم چگونه است؟

فرمود:  مرگ (و فساد) قلب

گفتم :

مرگ قلب چیست؟

فرمود:

به دست آوردن دنیا در مقابل عمل آخرت.

------------------------------------

عن مالک بن دینار، عن الحسن قال: قلت له: ما عقوبة العالم؟ قال: «موت القلب» ، قلت: وما موت القلب؟ قال: «طلب الدنیا بعمل الآخرة»

الزهد للإمام أحمد ص ۲۱۵

ابن مَسعود رضی الله عنه : 

« همانا این قلب ها به مانند ظرف هستند، پس آنها را با قرآن پر کنید و غیر از قرآن با چیز دیگری پر نکنید! » 

حلیة ٱلأولیاء (١/١٣١)

إمام نووی رحمه الله :

" بدان همانا مذهب وعقیده ی اهل سنت و آن کسانی که بر عقیده ی حق هستند از سلف وخلف،بر اینست که کسیکه با توحید بمیرد قطعا داخل بهشت می شود.

[شرح مسلم١/١٨٢]

سفیان بن عیینه رحمه الله:

عاقل کسی نیست که خیر و شر را از هم تشخیص می دهد، بلکه عاقل کسی است که اگر خیری را تشخیص داد، از آن تبعیت می کند، و اگر شری را فهمید از آن دوری می کند.

العقل و فضله لإبن ابی الدنیا ٥٦

شریح رحمه الله:

من دچار مصیبت می‌شوم و الله را برای آن مصیبت چهار بار حمد می‌گویم:

۱- حمدش می‌گویم که دچار مصیبتی بزرگتر نشدم.

۲- حمدش می‌گویم که توفیق صبر را به من عطا کرد.

۳- حمدش می‌گویم که به امید اجر و پاداش، توفیق گفتن «انا لله وانا الیه راجعون» به من عطا کرد.

۴- حمدش گویم که این مصیبت را در دینم قرار نداد. 

[سیر أعلام النبلاء ۵/ ۵۲]

‏حسن بصری رحمه الله:

" گفته شده که : بهترین اخلاق مؤمنین : عفو و بخشش است .. "

[ الزهد لأحمد ۱۶۸۰ ]

امام علی بن ابی طالب(رضی الله عنه) :

 آن کسی که مرتکب سخنِ زشت می شود، و فردی که آن را نشر می دهد، در گناه یکسانند..

[ الأدب المفرد للبخاری | ٣٢٤ ].

زبید یامی:

این سخن ابن مسعود مرا بیست سال ساکت (کم‌حرف) کرد:

هر که سخنش با رفتارش هماهنگ نیست خودش را تنبیه کرده است!

[عیون الأخبار: ۲/ ۱۹۵]

سفیان ثوری رحمه‌الله :

چنین دانستیم که ، ام ربیع اینگونه ندا می‌داد و می‌گفت : 

پسرم ، ربیع ، نمی‌خوابی ؟

ربیع در پاسخ گفت : مادر جان ! هر کس در تاریکی شب از شبیخون ( و عذاب ناگهانی ) بترسد ، حق است که نخوابد .

سفیان می‌گوید : وقتی ( مادر ربیع ) صدای گریه و بیداری فرزندش را می‌شنید ، می‌گفت : چه شده فرزندم ! نکند کسی را کشته‌ای ؟!!!

ربیع گفت : بله مادر جان ، یکی را کشته‌ام !

مادر گفت : این مقتول کیست ؟ بگو تا پیش خانواده‌اش برویم بلکه تو را ببخشند . والله اگر بدانند چقدر گریه می‌کنی و بی‌خوابی می‌کشی ، به تو رحم خواهند کرد .

ربیع گفت : مادرم ، آن مقتول « نـَـفــْـسم » است که با گناهان او را از پای درآورده‌ام .

اگر کسی از دیگری به نیکی یاد کند، آن خیر و نیکی، به وی باز می‌گردد..

این بدان مانَد که کسى اطراف خانهٔ خود گلزار برپا کند.پس هر بار نظر کند، گل و گلزار بیند، و دائماً در بهشت باشد

و چون بدِ یکى گفت، آن کس در نظر او مبغوض شد و چون از او یاد کند و خیال او پیش آید، چنان است که مار یا کژدم یا خار و خاشاک در نظر او آید.

پس اکنون که می‌توانی در باغ و گلزار باشى، چرا در میان خارستان و مارستان مى‌گَردى؟!

همه را دوست بدار تا همیشه در گُلزار و گلستان باشى.

امام حسن بصری رَحِمَهُ الله:

ای فرزند آدم چه چیزی از دینـت نزدت گرامى ست، اگر نمازت را بی اهمیـت بپنداری!!!

[ شعب الإیمان للبیهقی | ٢٩٠٧ ]

وهب بن منبه رحمه الله:

اگر دیدی کسی تو را برای چیزی که نداری ستایش می‌کند...

از این بترس که تو را برای عیبی که نداری سرزنش کند!

[سیر أعلام النبلاء: ۳/ ۴۴۸]

ملک از خردمندان جمال گیرد و دین از پرهیزکاران کمال یابد. پادشاهان به صحبت خردمندان از آن محتاج‌ترند که خردمندان به قربت پادشاهان.

"گلستان سعدی"

جعفر بن حسین به سفیان ثوری ـ رحمهما الله ـ گفت:

اگر چیزی باعث اندوهت شد بسیار «لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ إلا بِالله» بگو، چرا که آن کلید گشایش و گنجی از گنج‌های بهشت است.

[الدر المنثور]

‏امام مالک -رحمه الله- : 

مناسب است مرد چنان به خانواده‌اش نیکی کند تا اینکه او در نزد آنان دوست داشتنی ترینِ مردم شود.

-----------------------------------------------

قال الإمام مالکٌ -رحمه الله-:‏«ینبغی للرجل أن یُحسِن إلى أَهل دارِه؛ ‏حتى یکون أَحبَّ الناس إِلیهم».

[«المُنتَقى شرح المُوطّا للباجی» (٢١٢/٧)]

فضیل بن عیاض رحمه الله:

«آنکه هوای نفس و پیروی از شهوات بر وی غالب شود، سرچشمه‌های توفیق را از دست می‌دهد».

[روضة المحبین: ۴۷۶]