| دفترچه

ابوحنیفه دینوری،دانشمند کُرد اهل سنت

^{به نقل از:https://fa.m.wikipedia.org/wiki/ابوحنیفه_دینوری#cite_ref-1}

ابوحنیفه دینوری، احمدبن داودبن ونند معروف به ابوحنیفه دینوری، زادگاه وی دینور در کرمانشاه و به تاریخ تقریبی (۸۲۸ - ۸۸۹ میلادی) برابر با (۲۲۲ - ۲۸۲ هجری قمری) همه‌چیزدان، اخترشناس، متخصص کشاورزی،گیاه‌شناسی، متخصص ذوب فلزات، جغرافی‌دان،ریاضی‌دان، تاریخ نگار^۱و در دوران سامانیان و عصر طلایی اسلام است. تحصیلات خود را در اصفهان، کوفه وبصره به پایان رساند و از محضر اسحاق سکیت و پسرشیعقوب سکیت بهره‌ها گرفت. دینوری، گیاه‌شناس، مورخ،جغرافی دان، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان، نحوی ولغت‌شناس بوده و به علوم هند آشنائی داشته‌است. یکی از آثار معروف او «کتاب‌النبات» است که به شناخت گیاهان اختصاص داشته و به تأیید کارشناسان این رشته، دینوری اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیق و تتبع خود استخراج نموده‌است و دیگران از او نقل قول کرده‌اند. البته کتاب النبات حاوی بسیاری مطالب فلسفی و تاریخی بود٬ اما از اطلاعات گیاهی نیز آکنده بود و بعدها فراوان از آن نقل قول شد.^۲ لکلرک دربارهٔ او گفته‌است:

ابوحنیفه، بزرگ‌ترین گیاه‌شناسِ مشرق‌زمین است و از اینکه ابن ابی اصیبعه از ترجمه حال او غفلت کرده تعجب می‌کند و می‌گوید ابن بیطار نام پنجاه گیاه را که گذشتگان از آن شناختی نداشتند از ابوحنیفه نقل می‌کند و در همه‌جا مشهود و هویداست که دینوری به نقل اکتفا نکرده و خود به نفسه، انواع گیاهانِ نام‌برده در کتابِ خود را دیده و به تشریح آن‌ها پرداخته‌است. از کتاب‌های دیگر او کتاب‌الاکراد است که پیرامون اصل و نسب کردها نوشته‌است. کتاب‌های تاریخ او بین سال‌های (۱۸۸۸ - ۱۹۱۲ میلادی) به‌وسیله «ولادیمیر گیرگاس» و «کراخکوفسکی» در شهر لیدن ِهلند به زبان فرانسه ترجمه و انتشار یافته‌است. تاریخ مرگ وی را در آخرین هفته مارس ۸۹۵ میلادی ذکر کرده‌اند.

آثار دینوری:

• کتاب تفسیرالقران
• کتاب‌الانواء (انواء = جمع نوء و به‌معنی سقوط ستاره در مغرب است)
• کتاب اصلاح‌المنطق
• کتاب لحن‌العامه
• کتاب‌الفصحا
• کتاب حساب‌الدور و الوصایا
• کتاب‌الزیج
• کتاب‌النبات (در دو جلد)
• کتاب‌الجبر و المقابله
• کتاب جواهرالعلم
• کتاب‌الرد علی رصدالاصبهانی
• کتاب‌التاریخ
• کتاب اخبارالطوال (شاید همان کتاب‌التاریخ باشد)
• کتاب فی‌حساب‌الخطائین
• کتاب‌البلدان
• کتاب‌القبلة والزوال
• کتاب‌البحث فی‌حساب‌الهند
• کتاب‌الجمع والتفریق
• کتاب نوادرالجبر
• کتاب‌الاکراد