| دفترچه

کارشناسان هشدار می دهند در بریتانیا تعداد زنانی که به مصرف الکل روی می آورند بیشتر می شود مطالعات تازه نشان می دهد که زن ها در مقابل عوارض مغزی ناشی از مصرف الکل بسیار آسیب پذیرتر از مردها هستند.

سی تی اسکن از مغز بیش از ۱۵۰ داوطلب نشان داد زنانی که به شدت مشروبات الکلی مصرف می کنند، زودتر و بیشتر از مردان دچار آسیب مغزی می شوند.دانشمندان از قبل مظنون بودند که مردها بیش از زن ها در مقابل مشروبات الکلی مقاوم هستند

الکل مقاومت کبد را در مقابل سموم کم می‌کند:

الکل مقاومت کبد را در مقابل کلیه سموم کم می‌کند و یکی از شایع‌ترین علل نارسایی کبد در غرب استفاده از الکل است.دکتر شاهین مرآت فوق تخصص گوارش و کبد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار «بهداشت و درمان» خبرگزاری دانشجویان ایران واحد علوم پزشکی تهران گفت: تاثیر استفاده از الکل بر روی کبد را می‌توان به سه قسمت تقسیم کرد. اول ایجاد کبد چرب ساده است که به آن کبد چرب الکلی نیز می‌گویند که ظاهرا برگشت پذیر است و مشکلی برای افراد ایجاد نمی‌کند و درصورت ترک الکل نیز از بین می‌رود.

وی اظهار کرد: مرحله پیشرفته‌تر استفاده از الکل مرحله ایجاد هپاتیت کبدی است که علاوه بر آن التهاب کبدی نیز به وجود می‌آید. معمولاً هپاتیت الکلی با قطع الکل بهتر می‌شود اما همیشه این طور نبوده و ممکن است برگشت ناپذیر باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: مصرف الکل برای افرادی که دارای هپاتیت C هستند بسیار مضرست و باعث تسریع پیشرفت هپاتیت C در فرد می‌شود. استفاده از الکل در افرادی که دچار هپاتیت C هستند مقاومت به درمان ایجاد کرده و خطر ابتلا به سرطان کبد را در آنها تشدید می‌کند.

دکتر مرآت به ایسنا گفت: مرحلة بعد ایجاد سیروز یا نارسایی کبدی است که غیر قابل برگشت است و دراین مرحله نمی‌توان کار زیادی برای بیمار انجام داد. سیروز کبدی به هر علتی که ایجاد شده باشد خطر ابتلا به سرطان کبد را در افراد افزایش می‌دهد.

این فوق تخصص گوارش خاطرنشان کرد: یکی از وظایف مهم کبد سم زدایی از مواد درون روده است که استفاده از الکل باعث ضعیف شدن کبد و کم شدن مقاومت کبد در مقابل سموم می‌شود و خطر ایجاد مسمومیت‌ها بالا می‌رود. ضمن اینکه زنان به عوارض بد الکل حساس‌ترند و ممکن است به الکل‌هایی با درصد پایین نیز واکنش نشان دهند.

استاندارد و غیراستاندارد ندارد، مصرف آن خطرناک است:

افسردگی ممکن است در اثر مصرف طولانی‌مدت و خطرناک الکل ایجاد شود ولی از طرف دیگر افراد افسرده نیز در بعضی از موارد الکل زیادی مصرف می‌کنند

در ایران علی‌رغم ممنوعیت مصرف مشروبات الکلی، سالانه چندین میلیون دلار صرف وارد کردن مشروبات الکلی به کشور می‌شود که همه آنها به‌صورت قاچاق وارد کشور شده و مصرف می‌شوند. این مسئله به افراد سودجو امکان هرگونه سوءاستفاده‌ای را می‌دهد. قضایای سال گذشته شیراز و کور شدن عده‌ای در اثر مصرف الکل غیر استاندارد که یادتان هست؟

واژه <الکلیسم> که حتما به گوشتان خورده، به مصرف بیش از حد الکل یا صدمات روانی، فیزیکی و اجتماعی حاصل از مصرف زیاد آن اشاره دارد.

مراقب این گروه باشید:

بیشترین میزان مصرف الکل در مردان جوان به‌ویژه در سنین انتهایی نوجوانی روی می‌دهد، البته مثل خیلی از ناهنجاری‌های دیگر، سن مصرف الکل هم پایین آمده و در سال‌های اخیر افزایش مصرف الکل در میان افراد ۱۵ تا ۱۶ سال گزارش شده است. زنان در مقایسه با مردان کمتر مقادیر خطرناک الکل را مصرف می‌کنند اما همین مقدار هم در زنان بسیار بیشتر از مردان تاثیر می‌گذارد. به‌طور کلی می‌توان گفت زنان در مقابل عوارض مغزی ناشی از مصرف الکل بسیار آسیب‌پذیرتر از مردان هستند. علاوه بر این، در میان کسانی که بنا به ضرورت شغلی، دسترسی آسان‌تری به الکل دارند، میزان مصرف خطرناک الکل بیشتر از افراد دیگر است. در ضمن طبق‌نظر محققان، عوامل ژنتیکی هم می‌توانند در مصرف الکل دخیل باشند.‌

آسیب‌های روانی مصرف الکل:

الکل بدون تعارف، یک ماده سمی است که اثر مستقیمی روی بافت‌های مغز و کبد دارد. مقالات و کتب بسیاری در مورد آسیب‌های فیزیکی ناشی از الکل مانند زخم معده، واریس‌ها، سرطان مری و مشکلات لوزالمعده، اختلالات سیستم اعصاب مانند زوال عقل، مشکلات مخچه‌ای، صرع و مشکلات بینایی، کم‌خونی و …. به نگارش در آمده‌اند، اما بحث در مورد آسیب‌های روانی و اجتماعی ناشی از مصرف الکل، موضوع مهم‌تری است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. برخی از مهم‌ترین اختلالات روانی ناشی از مصرف الکل، این موارد هستند:

اختلال حافظه: در کسانی که مقادیر خطرناکی از الکل را به‌صورت مداوم مصرف می‌کنند، علاوه بر تابلوی آشنای مستی، اختلال حافظه نیز رخ می‌دهد به‌طوری که، شخص، حوادثی را که در زمان مستی رخ داده است، به یاد نمی‌آورد. البته چنین دوره‌های اختلال حافظه در کسانی که سابقه مصرف عادتی و مرتب الکل را ندارند اما یک‌باره مقادیر زیاد آن را مصرف کرده‌اند نیز ممکن است رخ دهد. اختلال حافظه طولانی‌مدت به‌طوری که قسمت اعظمی از روز یا تمام روز را شامل شود، نمایانگر مصرف مستمر و لاینقطع مقادیر زیاد الکل است.‌

افسردگی: افسردگی ممکن است در اثر مصرف طولانی‌مدت و خطرناک الکل ایجاد شود ولی از طرف دیگر افراد افسرده نیز در بعضی از موارد الکل زیادی مصرف می‌کنند تا بدین وسیله نشانه‌های خود را بهبود بخشند. یعنی هم افسردگی می‌تواند باعث مصرف الکل شود و هم مصرف الکل می‌تواند موجب افسردگی شود، بنابراین باید توالی دقیق این دو حالت را مشخص نمود.

اضطراب: در دوره ترک نسبی الکل نشانه‌های اضطراب شایع هستند، با این وجود برخی از مبتلایان به اضطراب برای کاهش اضطراب خود به مصرف الکل روی می‌آورند. بنابراین همانند افسردگی، اضطراب و مصرف الکل هم رابطه‌ای دوطرفه دارند.

خودکشی: رفتارهای دال بر میل به خودکشی و یا قصد آسیب‌رساندن به خود در میان الکلی‌ها نسبت به جمعیت هم‌سن آنها از شیوع بیشتری برخوردار است. براساس برآوردهای موجود، ۶ تا ۲۰ درصد مصرف‌کنندگان مقادیر زیان‌آور الکل، اقدام به خودکشی می‌کنند.

اختلال شخصیت: تغییر شخصیت یکی دیگر از مشکلاتی است که اغلب در مصرف‌کنندگان مقادیر زیاد الکل رخ ‌می‌دهد. این اختلال می‌تواند خود را به‌صورت خود محوری، اهمین ندادن به دیگران، عدم رعایت موازین رفتاری و اخلاقی به‌ویژه عدم صداقت و مسئولیت‌پذیری نشان دهد. حسادت بیمارگونه نوعی عارضه نادر ولی جدی مصرف زیاد الکل است. سوءظن نسبت به همسر هم در میان این افراد بسیار شایع است. ‌

اختلال عملکرد جنسی: افرادی که به‌مدت طولانی الکل مصرف می‌کنند، اغلب از اختلال عملکرد جنسی شاکی هستند و معمولا اختلالاتی در نعوظ یا انزال تاخیری دارند. اثر الکل بر سیستم عروقی و عصبی و یا ایجاد اختلال در ارتباط با شریک جنسی در اثر مصرف شدید الکل، ممکن است در اختلال عملکرد جنسی در این افراد نقش داشته باشند.

توهم: توهم‌های گذرای بینائی یا شنوائی در برخی از مصرف‌کنندگان مقادیر زیاد الکل دیده می‌شود. حتی در نوعی اختلال نادر که توهم‌زدگی الکلی نامیده می‌شود، فرد دچار توهم‌های شنوایی پریشا‌ن‌کننده می‌شود که معمولا شامل صداهای تهدیدکننده است. برخی از بیماران با صداهایی که می‌شنوند با صدای بلند با هم بحث و گفتگو می‌کنند و گروهی دیگر نوعی احساس اجبار در تبعیت از فرمان‌های این صداها را تجربه می‌کنند. امکان بروز سوءتعبیرهای هذیانی نیز در این افراد وجود دارد که اغلب از نوع گزند و آسیب است، مثلا بیمار فکر می‌کند که دیگران او را تعقیب می‌کنند. مدت زمانی که این اختلالات طول می‌کشد در افراد مختلف متغییر است.

الکلیسم درمان دارد:

مصاحبه و گفتگو با بیمار در مورد عادات مربوط به مصرف الکل و مشکلات حاصل از آن فقط یک راه تشخیصی نیست بلکه اولین قدم در درمان بیمار است زیرا به تعیین ماهیت و شدت مشکلات وی کمک می‌کند. بدون تشویق بیمار و برانگیختن انگیزه‌های درونی او، درمان با شکست مواجه می‌شود. در کسانی که مقادیر زیان‌آوری الکل مصرف می‌کنند و به آن وابستگی دارند، هدف نهایی از درمان، پرهیز کامل از الکل است ولی متاسفانه اغلب بیماران چنین هدفی را نمی‌پذیرند و یا به وضوح با آن مخالفت می‌کنند. عده‌ای نیز به مصرف خود ادامه می‌دهند و چنین ادعا می‌کنند که الکل را کنار گذاشته‌اند. در مورد بیماران وابسته، ترک ناگهانی الکل همانند ترک مواد مخدر، می‌تواند با بروز نشابه‌های شدید ترک مانند تشنج و هذیان همراه باشد. این مرحله بسیار حساس و مهم است چون ممکن است فرد را از ادامه درمان باز دارد.‌ برای جلوگیری از بروز علائم ترک معمولا از داروهای آرام‌بخش استفاده می‌شود که البته مصرف آنها نیز نباید طولانی شود.

در کنار درمان دارویی و قطع مصرف الکل، درمان‌های روان‌شناسی نیز برای بیمار باید صورت گیرد. تحقیقات نشان داده‌اند که گروه درمانی بیشترین اثر را بر این افراد دارد زیرا بیماران در اغلب موارد حمایت‌ها و توصیه‌های ارائه شده توسط بیماران دیگر را بهتر از توصیه‌های پزشکان می‌پذیرند. این توصیه‌ها باید در مورد انجام فعالیت‌های جدید درخانواده و یا انتخاب سرگرمی‌ها یا علایق جایگزین باشد. عواملی که به باقی ماندن مشکلات حاصل از الکل منجر می‌شوند، نیز به درمان‌های اختصاصی‌تر نیاز دارند و به‌عنوان مثال حل مشکلات خانوادگی نیازمند کمک‌گرفتن از مشاوره خانواده است.

مصرف الکل ویتامین‌های بدن را نابود می‌کند:

به گفته محققان، الکل نه تنها ارزش غذایی ندارد، بلکه بسیاری از مواد غذایی و ویتامین‌ها را نیز نابود می‌کند و پس از مدتی عوارض ناشی از کمبود این ویتامین‌ها بیماری‌های متعددی را در بدن پدید می‌آورد.

به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران واحد علوم پزشکی تهران یافته‌های محققان علوم پزشکی حاکی از آن است مصرف الکل بر ویتامین B1، ویتامین B2 ، ویتامین B6 ، اسید فولیک، ویتامین ث و قند تأثیر منفی دارد.

همچنین این یافته‌ها حکایت از وجود بیماری به نام ورنیکه در اکثر بیماران معتاد به الکل دارد که همه این بیماران گرفتار کمبود ویتامین B بوده و عوارضی مثل گیجی، تغییر جهت سریع مردمک چشم، ناهماهنگی عضلات و نامتعادل بودن حرکت بدن را در پی دارد.

نحوه درمان این بیماران در مرحله اول ترک کردن اعتیاد و سپس مصرف ویتامین B به مدت ۲ تا ۴ هفته است.

معجون سیگار و الکل باعث سکته مغزی می‌شود:

سلامت: افراد الکلی که سیگار می‌کشند، بیشتر دچار آسیب‌های مغزی می‌شوند. بر اساس نتایج تحقیقات دانشمندان دانشگاه کالیفرنیای سانفرانسیسکو، ا‌ز دست رفتن توده مغز در افرادی که علاوه بر مصرف مشروبات الکلی‌سیگار‌نیز می‌کشند، نسبت به افرادی که فقط به مشروبات الکلی معتادند، بیشتر و سریعتر رخ می‌دهد.‌ بر اساس نتایج این تحقیق استعمال سیگار در کنار مصرف مشروبات الکلی ‌باعث ‌کاهش ماده ‌خاکستری ‌مغز شده و ‌موجب تضعیف شناخت فرد می شود.

الکلیسم‌ عبارت‌ است‌ از:

الکلیسم‌ عبارت‌ است‌ از وابستگی‌ فیزیولوژیک‌ (جسمانی‌) و روانی‌ به‌ الکل‌، که‌ موجب‌ بروز بیماری‌های‌ مزمن‌ و بروز مشکل‌ در روابط‌ بین‌ فردی‌ و مشکلات‌ خانوادگی‌ و کاری‌ می‌شود.

علایم‌ شایع‌

مراحل‌ اولیه‌

کم‌ بودن‌ تحمل‌ نسبت‌ به‌ بروز اضطراب‌

نیاز به‌ الکل‌ در آغاز روز، یا در زمان‌های‌ استرس‌

بی‌خوابی‌؛ کابوس‌

بروز یک‌ حالت‌ ناخوشایند و سردرد صبح‌ روز بعد از مصرف‌ زیاد الکل‌ و نیز بیشتر شدن‌ موارد غیبت‌ و حاضر نشدن‌ سرکار

مشغولیت‌ ذهنی‌ زیاد برای‌ تهیه‌ الکل‌ و پنهان‌ کردن‌ نوشیدنی‌ الکلی‌ از خانواده‌ و دوستان‌

احساس‌ گناه‌ یا آزردگی‌ و تحریک‌پذیری‌ وقتی‌ که‌ دیگران‌ می‌گویند که‌ وی‌ الکل‌ مصرف‌ می‌کند. مراحل‌ پیشرفته‌

از هوش‌ رفتن‌های‌ کوتاه‌ مدت‌ به‌ دفعات‌؛ کاهش‌ حافظه‌

بروز یک‌ حالت‌ هذیانی‌ همراه‌ با لرزش‌ (علایم‌ در این‌ حالت‌ عبارتند از لرزش‌، توهمات‌، گیجی‌، عروق‌ ریزش‌، تندشدن‌ ضربان‌ قلب‌). این‌ حالت‌ اغلب‌ در اثر نرسیدن‌ الکل‌ رخ‌ می‌داد.

بیماری‌ کبدی‌ (پوست‌ یا چشم‌ها زرد می‌شوند)

اختلال‌ رشته‌های‌ عصبی‌ دست‌ و پا و نیز دستگاه‌ عصبی‌ (کرخت‌ شدن‌ و سوزن‌ سوزن‌ شدن‌ در دست‌ها و پاها، کاهش‌ علاقه‌ و توانایی‌ جنسی‌، گیجی‌، کُما)