| دفترچه

امام سفیان ثوری رحمه الله:

اگر منصور بن معتم را بر نماز می دیدی می گفتی الآن است که( از شدت خشوع ) بمیرد...

[ العلل بروایه عبدالله | ٦١٩ ]

أبی حازم رحمه الله:

اگر دیدی که پروردگار نعمـت هایش را بر تو فراوان نـموده و تو هم در حال سرپیچی از او هستـی" پس بتـرس برحـذر باش "

[ شکر لإبن أبی الدنیا | ٣١ ]

امام ابن حبان رحمه الله:

اگر عقل پدر و مادر می داشـت حتماً یکی از آنان صبـر و دیگری پایداری و ثُـبات می بود.

[ روضة العقلاء | ٤٥ ]

امام علی بن ابی طالب رضی الله عنه:

آن کسی که مرتکب سخن زشت می شود و فردی که آن را نشر می دهد در گناه یکسانند

[ الأدب المفرد للبخاری | ٣٢٤ ]

امام زهیر البابی رحمه الله:

اگر از گناهان در امان ماندی پس بدان که تو در سلامتی به سر مى برى، وإلا هیچ مریضی ای بدتر از آلوده شدن به گناهان نیست.

[ التوبة لابن أبی الدنیا | ٥٠ ]

امام ابراهیم بن ادهم رحمه الله:

خداوندا مرا از ذلت و خارىِ نافرمانیت به عزت و سربلندیِ اطاعتت مُنتقل بفرما...

[ إبن أبی الدنیا | ٥٥ ]

امام سفیان ثوری رحمه الله:

‍ به نزد ابی جعفـر ( خلیفه ى وقت ) در مِنا رفتم و گفتم:

از خدا بترس، تو به واسطه ی شمشیـر مهاجریـن (از مکه) و انصـار (از مدینه) به این جایگاه و منزلت رسیده ای،

لیکن فرزندانشان از گرسنگی در حال مُرگ هستند،

عمـر بن خطاب حج را به جا آورد در حالی که تنها پانزده دینار مصـرف می کرد و در زیر درخـت می خوابید...

ابو جعفر به من گفت: می خواهی همانند تو باشم ؟

گفتم: مانند من نباش، کمتـر از خودت باش و بالاتـر از از آنچه من هستـم..

گفت، برو بیــرون..!!

[ الجـرح والتعدیل لابن أبی حاتم ]

امام سلیمان بن مهران رحمه الله:

(اگر) فیـل مُرده را حَمـل کُنی، سنگین تر نیسـت، از بعضـى از افراد که در مجلـس ها نشستـه اند.( یعنی تحمل رفتارشان سخـت است )...

[ العلل بروایة عبدالله بن أحمد | ١٢٦ ]

‍ معمر بن سلیمـان نوشت:

پسـرم کتاب بخر و علم را بنویس (و یادداشت) کن

چـراکه علـم باقی مى ماند ولی دیـنار ها مى روند و نمى ماننـد.

[ الجامع لابن عبدالبـر | ٩٩ ]

امام سفیان ثوری رحمه الله نزد امام ابراهیـم بن أدهم رحمه الله می رفت و می فرمود:

ای ابراهیـم از الله بخواه که ما را بر توحیـد بمیرانـد...

[ الثبات عند الممات | إبن أبی الدنیا ]

امام وهیب رحمه الله:

عیسى بن مریم مى فرمود محبت فردوس ( بهشت ) و ترس از جهنم،

صبر بر سختى ها را به بنده مى بخشند، و بنده را از استراحت در دنیا، دور مى کنند...

[ الزهد لإبن المبارک ٦٤/٢ ]

امام سفیان بن عیینة رحمه الله:

بهترین علم، علم به الله و علم به دستور الله است، پس هرگاه بنده عالم به الله و عالم به امر الله باشد [به مقصد] رسیده است و بندگان نعمتی بهتر از نعمت شناخت الله و نعمت شناخت امر الله را به دست نیاورده‌اند و گرفتار مجازاتی بدتر از جهل نسبت به الله و جهل نسبت به امرش نشده‌اند.

حلیة الأولیاء

سفیان ثوری رحمه الله می‌گوید:

«آنان فرزندانشان را برای طلب علم خارج نمی‌ساختند مگر آنکه پیش از آن ادب آموزند».

[حلیة الأولیاء: ۶/ ۳۱۶]

گفته شده که:

از مکارم اخلاق شافعی و کمال عقل وی و صدق اخلاصش یکی این که اغلب مناظراتی که می‌آورد را بدون ذکر طرف مناظره ذکر می‌کند.

زیرا مقصود وی [از ذکر این مناظرات] تقریر حق و دفع شبهات و آموزش راه‌های نظر است، اما نام بردن از شخص مورد مناظره توهم حظ نفس را به وجود می‌آورد.

تابعی بزرگوار حارث بن قیس رحمه الله می‌گوید:

هرگاه اراده‌ی انجام کار خیری کردی زودتر انجامش بده، و اگر شیطان در نمازت آمد و گفت: «تو ریا می‌کنی» نمازت را طولانی‌تر کن!

[مصنف ابن ابی شیبة: ۸۴۴۳]

ابن عمر رضی الله عنهما به مردی گفت:

آیا از آتش جهنم در هراسی و دوست داری وارد بهشت شوی؟

گفت: آری به الله سوگند!

فرمود: پدر و مادرت زنده‌اند؟

گفت: مادرم نزد من است.

فرمود: به الله سوگند اگر با او به نرمی سخن گویی و غذایش دهی، بهشتی خواهی بود، در صورتی که از گناهان کبیره دوری کنی.

[الادب المفرد: ۸]

مردی به صحابی جلیل، عبدالله بن عمربن الخطاب رضی الله عنهما نامه نوشت که:

«همه‌ی علم را برایم بنویس»!

پس ابن عمر برایش چنین نوشٰت:

«علم بسیار است،اما اگر توانستی در حالی با الله دیدار کنی که:

پُشتت از خون مردم سبک باشد،

و شکمت از اموالشان خالی باشد،

و زبانت را از آبرویشان باز بداری،

و به امر جماعتشان پایبند باشی،

چنین کن...

والسلام».

[سیر أعلام النبلاء: ۳/ ۲۲۲]

امام عادل، عمر بن عبدالعزیز رحمه الله سوره‌ی تکاثر را خواند و سپس گریست...

سپس این آیه را تکرار کرد: {حتی زُرتُمُ المقابِر} (تا آنکه [مردید و] به دیدار قبور رفتید) و گفت:

من قبرها را جز محل زیارت و دیدار نمی‌بینم. و آنکه زیارت قبر نمود باید برگردد، یا به سوی بهشت و یا به سوی جهنم.

[الرقة والبکاء ابن ابی الدنیا: ۴۲۱]

سعید بن العاص رضی الله عنه می‌گوید:

فرزندم، اسباب بزرگواری اگر آسان و در دسترس بود دون‌مایگان از شما سبقت می‌گرفتند، اما سخت است و تنها کسانی که فضیلتش را بدانند و امید پاداش داشته باشند بر آن صبر می‌کنند.

[مکارم الأخلاق ابن ابی الدنیا: ۴۸]

مالک بن دینار رحمه الله می‌گوید:

«صدیقان هرگاه قرآن برایشان خوانده شود دل‌هایشان برای آخرت از شادی به شور افتد».

[حلیة الأولیاء: ۳۵۸]