| دفترچه

﴿وَقُل رَّبِّ زِدْنِی عِلْمًا﴾

(و بگو: پروردگارا بر علمم بیفزای)[طه ۱۱۴]

ابن حجر رحمه الله می‌گوید: دلالت این آیه بر فضیلت علم واضح است، زیرا الله پیامبرش را تنها به افزون خواهی از علم امر کرده نه چیزی دیگر.

[فتح الباری]

پندی کوتاه اما بسیار تاثیرگذار:

عبدالرحمن بن یزید به یکی از یارانش گفت: حالی که اکنون در آن هستی را برای لحظه‌ی مرگ مناسب می‌بینی؟

[تاریخ دمشق]

مکحول می‌گوید: از ابن عمر شنیدم که می‌گفت: بنده از الله طلب خیر (استخاره) می‌کند پس الله برایش برمی‌گزیند اما او نسبت به [انتخاب] پروردگارش عزوجل خشم می‌گیرد، سپس مدتی نمی‌گذرد که با دیدن عاقبت کار متوجه می‌شود [آنچه رخ داد] به خیر او بوده است.

[الزهد لنعیم بن حماد]

پی نوشت:منظور از استخاره،استخاره ای ست که بر اساس سنت باشد نه استخاره های عجیب نوآوری شده و بدعی امروزی که اصل و اساسی شرعی ندارند.

سلمة بن دینار رحمه الله می‌گوید:

ببین چه کارهایی انجام می‌دهی که به خاطر آن مرگ را بد می‌دانی [و خود را آماده نمی‌بینی] همان‌ها را ترک کن، سپس هر گاه از دنیا بروی زیان نمی‌بینی.

[سیر أعلام النبلاء]

تابعی بزرگوار، امام ابن سیرین که در تعبیر خواب معروف است می‌گوید:

در بیداری تقوای الله را پیشه کن، سپس اهمیت نده که در خواب چه می‌بینی!

[زوائد عبدالله بن أحمد علی کتاب الزهد: ۱۹۰۴]

سلیمان بن عبدالملک، خلیفه‌ی قدرتمند اموی به تابعی بزرگوار سلمة بن دینار رحمه الله گفت: مرا توصیه‌ای کن.

گفت: توصیه‌ای می‌کنم و مختصر می‌گویم:

پروردگارت را از این بزرگ و پاک بدار که تو را در جایی بیابد که از بودنت در آنجا نهی کرده و تو را در جایی نیابد که امر کرده است آنجا باشی.

[سنن دارمی: ۶۷۳]

صالح بن عبدالکریم العابد رحمه الله می‌گوید:

فضیل بن عیاض رحمه الله به ما گفت:

چرا بهشت زیباست؟

سپس خود گفت:

برای آنکه سقف آن عرش رحمان است!

[صفة الجنة ابن ابی الدنیا: ۱۷]

امت با اقلیتی مُصلح نجات می‌یابد نه با اکثریتی صالح.

از رسول الله ﷺ پرسیدند: آیا با وجود آنکه صالحان در میان ما هستند هلاک خواهیم شد؟

فرمود: «آری؛ اگر ناپاکی زیاد شود» (بخاری و مسلم).

امام ذهبی رحمه الله:

در مجلس احمد بن حنبل رحمه الله تقریبا پنج هزار یا زیادتر جمع می شدند

پانصد نفر از اینها می نوشتند و بقیه از او با ادب بودن  و سکوت را می آموختند....

تهذیب السیر۲/۹۴۷

امام احمد رحمه الله:

 قرآن کلام الله متعال و غیر مخلوق است، به خود ضعف راه ندهید که بگوئید قرآن غیر مخلوق نیست! زیرا کلام الله متعال چیزی جدا شده از وی نیست، و هیچ چیزی از الله متعال نیز مخلوق نیست. مواظب باشید با کسانی که در این زمینه دچار بدعت شدند و یا گفتند: تلفظ ما به قرآن فقط مخلوق شده است، و یا توقف کردند و می‌گویند: نمی‌دانیم آیا مخلوق است یا غیر مخلوق بلکه کلام و سخن الله متعال است! چنین فردی بدعت گذار در دین است همانند کسی که بگوید: قرآن مخلوق است؛ با چنین افرادی در نیافتید و مناظره نکنید، و فقط بگوئید: قرآن کلام و سخن الله متعال است و آفریده شده نیست. 

قَالَ أَحْمَدَ بْنَ مُحَمَّدِ بْنِ حَنْبَلٍ رحمه الله: وَالْقُرْآنُ کَلَامُ اَللَّهِ وَلَیْسَ بِمَخْلُوقٍ وَلَا یَضْعُفُ أَنْ یَقُولَ: لَیْسَ بِمَخْلُوقٍ، فَإِنَّ کَلَامَ اَللَّهِ لَیْسَ بِبَائِنٍ مِنْهُ، وَلَیْسَ مِنْهُ شَیْءٌ مَخْلُوقٌ، وَإِیَّاکَ وَمُنَاظَرَةَ مَنْ أَحْدَثَ فِیهِ، وَمَنْ قَالَ بِاللَّفْظِ وَغَیْرِهِ، وَمَنْ وَقَفَ فِیهِ، فَقَالَ: لَا أَدْرِی مَخْلُوقٌ أَوْ لَیْسَ بِمَخْلُوقٍ، وَإِنَّمَا هُوَ کَلَامُ اَللَّهِ فَهَذَا صَاحِبُ بِدْعَةٍ مِثْلُ مَنْ قَالَ: ( هُوَ مَخْلُوقٌ ). وَإِنَّمَا هُوَ کَلَامُ اَللَّهِ لَیْسَ بِمَخْلُوقٍ. 

[منبع :کتاب اصول السنه]

مدینی  رحمه الله:

الله متعال در زمان ارتداد، دینش را با صدیق و در زمان محنت و فتنه خلق قرآن، با احمد بن حنبل عزت بخشید.

[سیر أعلام النبلاء: ۱۹۶/۱۱]

از حسن بصرى رحمه الله پرسیده شُد:

آیا ابلیس( شیطان ) می خوابد ؟

فرمود؛ اگر می خوابید به راحتی و استراحت می رسیدیم...

 الزهد لابن احمد  ١٥٢٥

عاصم بن عصام البیهقی رحمه الله می فرماید:

شبی نزد امام احمدبن حنبل  ماندم ایشان آبی برایم گذاشتند تا تهجد بخوانم 

زمانی که صبح شد دید آب دست نخورده سرجایش است 

پس فرمود سبحان الله شخص طالب علم(و دانش آموز علوم شرعی) است اما برای قیام اللیل بیدار نمی شود.

قال عاصم بن عصام البیهقی رحمه الله:بت لیلة عند أحمد بن حنبل، فجاء بماء فوضعه، فلما أصبح نظر إلى الماء بحاله،فقال:سبحان الله! رجل یطلب العلم لا یکون له ورد باللیل.

سیر أعلام النبلاء (۱۱/۲۹۸)

سیدنا عثمان رضی اللہ عنه:

من بیزارم از روزی که سپری شود و در خلال آن قرآن را تلاوت نکنم.

 الزهد، امام احمد، ص۱۵۹

امام احمد بن حنبل رحمه الله تعالی:

هرگاه مردی به اهل بدعت سلام کند پس (به این معناست که) او را دوست دارد.

إذَا سَلَّمَ الرَّجُلُ عَلَى الْمُبْتَدِعِ فَهُوَ یُحِبُّهُ.

طبقات الحنابلة (۱/۱۹۶)

مالک بن دینار به مغیره بن حبیب فرمود:

ای مغیره به همه ی همنشینان و دوستان خودت نگاه کن وقتی از آنها در دینت فایده و خیری نمی بینی از هم صحبتی و همـنشینی با آنها دوری و حذر کن.

قال ﻣﺎﻟﻚ ﺑﻦ ﺩﻳﻨﺎﺭ ﻟﻠﻤﻐﻴﺮﺓ ﺑﻦ ﺣﺒﻴﺐ :ﻳﺎ ﻣﻐﻴﺮﺓ ، اﻧﻈﺮ ﻛﻞ ﺟﻠﻴﺲ ﻭ ﺻﺎﺣﺐ ﻻ ﺗﺴﺘﻔﻴﺪ ﻓﻲ ﺩﻳﻨﻚ ﻣﻨﻪ ﺧﻴﺮا ﻓﺎﻧﺒﺬ ﻋﻨﻚ ﺻﺤﺒﺘﻪ .

 الزهد للامام احمد (۱۸۷۷)

امام احمد -رحمة الله علیه-:

رضایت مردم را رها نمودم تا اینکه توانستم در مورد حق سخن بگویم.

سیر اعلام النبلاء۱۱/۳۴ 

امام ابوحنیفه رحمه الله عادت داشت که هرگاه فتوا می‌داد، می‌فرمود:

«این، نظر نعمان بن ثابت (یعنی نظر خودم) می‌باشد و بهترین یافته‌ای است که ما، بر آن دست یافتیم، اگر کسی دیدگاه (و دلیل بهتری) بیاورد، مناسب است که آن نظر مستند، پذیرفته گردد».

[شعرانی در المیزان: ج۱/ ص۵۸)]

[وابن عبدالبر در (الإنتقاء فی فضائل الثلاثة الفقهاء: ص۱۴۵)].

امام نووی رحمه الله:

علما اجماع (و اتفاق نظر) دارند بر نهی از اسراف کردن آب هرچند که در کنار دریا باشد.

"أجمع العلماء على النهی عن الإسراف فی الماء ولو کان على شاطئ البحر ".!

(شرح مسلم للنووی(٢٤١/٣)

_________________

امام نَوَوِی رَحِمَهُ الله:

اگر ‌(شخصی ) صد بار، هزار بار یا بیشتر گناه را تکرار و هربار توبه نمود توبه اش قبول شده و گناهانش زدوده شده

 و اگر برای همه گناهان یک توبه نماید توبه اش درست است.

شرح مسلم ( ۱۷ / ۷۵ )

_________________